બહુવિધ ભાષાઓ

“નિજ ભાષા ઉન્નતી યાહ, સબ ઉન્નતિ કો મૂળ |
બિન નિજ ભાષા જ્ઞાનસ્રોત કે, મિતત એન હિયે કો સૂલ ||”

આ મિત્રો દ્વારા, પ્રખ્યાત કવિ, ભારતેન્દુ હરિશ્ચંદ્ર ખૂબ જ સારી રીતે વ્યક્ત કરે છે કે વ્યક્તિની જાણકારીમાં માતૃભાષા કેટલી નિર્ણાયક બને છે. અને તેથી જ ભારતના બંધારણ દ્વારા 22 આધુનિક ભાષાઓને માન્યતા આપવામાં આવી છે.

ભારત વિશ્વનો બીજો સૌથી વધુ અંગ્રેજી-સાક્ષર દેશ હોઈ શકે છે, પરંતુ વૈશ્વિક ભાષાના આ જ્ઞાનને અન્ય ભારતીય ભાષાઓ પ્રત્યે રંગભેદની માનસિકતા ઉભી કરવાની મંજૂરી આપી શકાતી નથી. ભારતમાં મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ હજુ પણ સ્થાનિક ભાષાઓમાં અભ્યાસ કરે છે, તેથી જ્ઞાનસ્રોત માત્ર અંગ્રેજીમાં જ સૂચનાનાં માધ્યમ તરીકે મર્યાદિત નથી, અને આમ મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓને અભ્યાસનો લાભ પ્રાપ્ત કરવાની મંજૂરી આપે છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે જ્ઞાનસ્રોતના આર એન્ડ ડી સેલને જાણવા મળ્યું છે કે, મોટાભાગના સમયે, જ્યારે વિદ્યાર્થીઓ ઉચ્ચતર માધ્યમિકમાં જાય છે, ત્યારે તેમના અભ્યાસક્રમની ભાષા સ્થાનિક ભાષામાંથી અંગ્રેજીમાં બદલાય છે. આ બદલાવ શૈક્ષણિક પરિણામોમાં એક મોટો ઘટાડો કરે છે, હોશિયાર વિદ્યાર્થી માટે પણ.

આવા પરિણામોને નિવારવા માટે, જ્ઞાનસ્રોત ઉચ્ચ માધ્યમિક વિદ્યાર્થીઓ માટે સ્થાનિક અને અંગ્રેજીમાં વિષય સામગ્રી પૂરી પાડે છે, જેથી તેઓ તુલના કરી શકે અને નવી પરિભાષાઓમાં મુશ્કેલી ના અનુભવે. આમ, તેઓ વર્ગખંડોમાં વધુ આત્મવિશ્વાસુ બની શકે છે.

છેલ્લે, ભારતના મોટાભાગના વિશ્વ વિખ્યાત વિદ્વાનોએ એક મુખ્ય ભારતીય ભાષાઓમાં તેમનું શિક્ષણ શરૂ કર્યું. સારું તો કહેવત એ છે કે, "જો તમે કોઈ વ્યક્તિના હૃદયને સ્પર્શ કરવા માંગતા હો, તો તેની ભાષામાં વાત કરો."